Aandelenoverdracht steeds belastingvrij?

In veel gevallen zal de overdracht van een onderneming gestructureerd worden als een aandelenverkoop. Vooral de verkoper zal hierop aansturen in de hoop vrijgestelde meerwaarden op aandelen te kunnen realiseren. Ook de koper kan in bepaalde gevallen belang hebben bij een aandelenverkoop. Maar zijn meerwaarden op aandelen steeds vrijgesteld van inkomstenbelasting?

De vraag naar de fiscale behandeling van meerwaarden op aandelen zal verschillend zijn voor natuurlijke personen en vennootschappen.

In de veronderstelling dat de aandelen behoren tot het privaat patrimonium van de natuurlijke persoon (hetgeen veelal het geval zal zijn, ook al gaat het om aandelen in de eigen werkvennootschap, tenzij de persoon in kwestie professioneel handel drijft in aandelen), zullen meerwaarden in de huidige stand van de wetgeving normaal vrijgesteld zijn van belasting, indien aan een aantal voorwaarden is voldaan. Met name moet het gaan om een verkoop aan een derde partij (een verkoop aan een eigen (gecontroleerde) holdingvennootschap leidt tot zogenaamde interne meerwaarden die de fiscale administratie in principe als belastbaar aanmerkt), de verkoop dient te kaderen in het normaal beheer van het privaat vermogen (d.i. een transactie die een ‘normaal huisvader’ zou doen) en er mogen geen speculatieve intenties ten grondslag liggen aan de transactie. Ook een verkoop aan een vennootschap aangehouden door familieleden (bijv. bij verkoop door ouders aan een holding van de kinderen) leidt in beginsel niet tot interne meerwaarden.

Er geldt één belangrijke uitzondering op de vrijstelling, namelijk wanneer aandelen worden verkocht uit een ‘aanmerkelijk belang’, d.i. wanneer een particulier alleen of samen met zijn naaste familie (t.e.m. de tweede graad) op enig tijdstip in de loop van 5 jaar vóór de overdracht rechtstreeks of onrechtstreeks een deelneming van meer dan 25% heeft aangehouden in een Belgische vennootschap. Enkel meerwaarden gerealiseerd bij een verkoop van dergelijke aandelen aan een niet-inwoner rechtspersoon, waarvan de fiscale residentie gevestigd is buiten de Europese Economische Ruimte (‘EER’) zijn belastbaar en dit tegen een vlak tarief van 16,5% (te vermeerderen met gemeentebelasting). Zelfs bij een verkoop aan een rechtspersoon binnen de EER of aan een natuurlijke persoon, dienen verkopers er zich voor te hoeden dat de aandelen toch niet binnen de 12 maanden terug worden overgedragen naar een rechtspersoon met fiscale zetel buiten de EER.

Sedert kort zijn de voorwaarden voor vrijstelling van meerwaarden op aandelen volledig afgestemd op deze die reeds golden voor de vrijstelling van dividenden (DBI-aftrek, welke thans 100% bedraagt). Dit betekent dat er maar vrijstelling is, wanneer (i) de verkopende vennootschap op het moment van de verkoop een deelneming bezit van ten minste 10% of (indien lager) met een (historische) aanschaffingswaarde van ten minste 2.500.000 EUR en (ii) op voorwaarde dat de betrokken aandelen (dus ook deze boven de minimum participatie) gedurende een ononderbroken periode van ten minste één jaar in volle eigendom zijn gehouden. Bovendien moet het gaan om aandelen in normaal belaste vennootschappen (vooral van belang bij aandelen in buitenlandse vennootschappen).

Bij schending van de minimum houdperiode (d.i. bij overdracht binnen het eerste jaar) zijn deze meerwaarden momenteel belastbaar aan 25,50%, doch dit tarief daalt vanaf boekjaar 2020 naar het gewoon tarief inzake vennootschapsbelasting, nl. 25%. Mogelijk is ook het verlaagd tarief (respectievelijk 20,40% en 20%) van toepassing. Bij schending van enige andere voorwaarde,
zal de meerwaarde belastbaar zijn aan het gewoon tarief inzake vennootschapsbelasting, m.n. 29,58% voor boekjaar 2019 en 25% vanaf boekjaar 2020 (of respectievelijk 20,40% en 20% bij toepassing van het verlaagd tarief). Door het feit dat nu ook de minimum participatievoorwaarde geldt dienen vennootschappen hiervoor attent te zijn bijv. bij verkoop van  minderheidsparticipaties of bij successieve verkopen waarbij de (resterende) deelneming op een bepaald moment daalt tot onder 10% (of 2.500.000 EUR aanschaffingswaarde). Besluitend kan dus gesteld worden dat in veel gevallen meerwaarden op aandelen vrijgesteld gaan zijn van
meerwaardebelasting, maar dat verkopers aandacht moeten hebben voor bepaalde scenario’s waarin er toch belasting kan verschuldigd zijn. Het zal dus belangrijk zijn om van bij de start
de transactie goed te structureren en daarbij de fiscale aspecten niet uit het oog te verliezen.

Voor meer informatie kunt u altijd contact opnemen met Marc De Munter, Tax Partner of uw dossierbeheerder.