Fiscaal neutrale reorganisatie werkt ook door op vlak van autofiscaliteit

Bij de huidige fiscaliteit van bedrijfswagens staat een jaarlijks afnemende aftrekbaarheid van autokosten centraal. Wagens die werden aangekocht of geleased voor 1 juli 2023, ontsnappen hieraan en behouden het aftrekpercentage dat van toepassing was in het jaar van aankoop/leasing. Ook zogenaamde ‘valse hybrides’ die werden aangekocht of geleased voor 1 januari 2018, blijven hun fiscaal voordelig regime genieten. 

Wanneer deze wagens echter worden overgedragen of het contract wordt aangepast, zouden de huidige - minder voordelige - aftrekregels van toepassing worden. In de praktijk leidde dit tot de vraag of de overdracht van bedrijfswagens in het kader van een fiscaal neutrale reorganisatie ook inhoudt dat de fiscale spelregels wijzigen. Recent bevestigde de fiscus dat een belastingneutrale splitsing niet in de weg staat dat de initiële fiscale aftrek voor autokosten behouden blijft. 

Op weg naar een groenere mobiliteit heeft de wetgever in ons land de aftrekregels voor personenwagens aangepast vanaf 2023. Sterk samengevat wordt de fiscale aftrekbaarheid van autokosten berekend in functie van de CO2-uitstoot en de aanschaffingsdatum (lees: de datum van de bestelbon bij aankoop of de datum van ondertekening in geval van een leasing-, renting- of huurovereenkomst. 

De vergroening van het wagenpark wordt uitgerold in drie fasen. 

1. Bedrijfswagens aangeschaft voor 1 juli 2023 

Bedrijfswagens die vóór 1 juli 2023 werden aangekocht, geleased of gehuurd, behouden hun fiscale aftrek(percentage) onder de ‘oude’ regels. Voor elke wagen afzonderlijk wordt het fiscale aftrekpercentage bepaald op basis van een formule die rekening houdt met het type brandstof en de CO2-uitstoot van de wagen. Onder deze regeling varieert het aftrekpercentage tussen 50% en 100% (uitgezonderd voor wagens met een CO2-uitstoot van meer dan 200 gr/km, waarbij de aftrek beperkt is tot 40%). 

Voor plug-in hybride wagens die vanaf 1 januari 2023 werden aangekocht, geleased of gehuurd, is de fiscale aftrekbaarheid van benzine- of dieselkosten begrensd tot 50% (respectievelijk 40% als de uitstoot minstens 200 g/km bedraagt). 

2. Bedrijfswagens aangeschaft tussen 1 juli 2023 en 31 december 2025 

Verder werd een uitdoofscenario ingevoerd voor bedrijfswagens die aangeschaft worden in de periode van 1 juli 2023 tot en met 31 december 2025. Tijdens deze overgangsfase blijft de bestaande aftrekregeling van kracht, maar vanaf aanslagjaar 2026 vallen de ondergrenzen van 50% (of 40%) weg en daalt jaarlijks ook de maximale aftrek, om vanaf aanslagjaar 2029 uit te komen op een nul-aftrek. Hierbij gelden de volgende maximale aftrekpercentages: 

• 75% voor aanslagjaar 2026 
• 50% voor aanslagjaar 2027 
• 25% voor aanslagjaar 2028 
• Geen aftrekbaarheid meer vanaf aanslagjaar 2029 

3. Bedrijfswagens aangeschaft vanaf 1 januari 2026 

Personenwagens met CO2-uitstoot die worden aangekocht, geleased of gehuurd vanaf 1 januari 2026, zijn niet langer fiscaal aftrekbaar in de vennootschapsbelasting. Emissievrije bedrijfswagens (elektrische wagens of wagens op waterstof) die worden aangekocht tijdens 2026, blijven 100% fiscaal aftrekbaar. Om budgettaire redenen zal ook voor deze wagens de fiscale aftrekbaarheid jaarlijks dalen wanneer u deze wagens na 2026 aanschaft. 

Bij de overdacht van een wagen door onder meer verkoop moet u deze wagen opnieuw inschrijven. Als gevolg hiervan geldt een nieuwe aanschaffingsdatum, waardoor u rekening moet houden met minder gunstige fiscale aftrekregels. 

Bovendien bevestigde de fiscus in Circulaire 2023/C/99 (ondertussen bijgewerkt naar Circulaire 2024/C/50) al dat de nieuwe aftrekregels ook van toepassing zijn bij een wijziging van de oorspronkelijke voorwaarden van het leasing-, renting- of huurcontract. Zo kan het lichten van een aankoopoptie die niet was voorzien in de initiële overeenkomst, een nieuwe contractdatum tot gevolg hebben, met nieuwe aftrekregels als resultaat. 

Niet zelden rees in de context van reorganisaties ook de vraag of de overdracht van bedrijfswagens als gevolg van fiscaal neutrale transacties zoals fusies en (partiële) splitsingen, automatisch inhoudt dat de nieuwe aftrekregels van toepassing worden. In dergelijke gevallen geldt voor deze wagens immers ook een nieuwe inschrijvingsplicht, met de aktedatum van de fusie- of (partiële) splitsing als nieuwe aanschaffingsdatum. 

Anderzijds was er een (ons inziens terecht) argument dat de fiscale neutraliteit van een fusie of splitsing ook geacht wordt door te werken op het vlak van autofiscaliteit. Bij gebrek aan toelichting hieromtrent in de circulaire bracht het antwoord op een parlementaire vraag uiteindelijk meer duidelijkheid. 

De specifieke vraag die gesteld werd, was of de fiscale aftrekbaarheid van een (plug-in hybride) personenwagen behouden blijft op basis van de oorspronkelijke besteldatum, met inachtneming van het algemene beginsel van fiscale neutraliteit bij splitsingen. Of zou de fiscale aftrekbaarheid toch verloren gaan na herschrijving als gevolg van een belastingneutrale splitsing? In dit geval zou de overdrachtsdatum als aanschaffingsdatum beschouwd worden. 

In zijn antwoord bevestigde de minister van Financiën dat in de context van een belastingneutrale splitsing, een uitzonderlijke tolerantie wordt toegestaan die inhoudt dat de aanschaffingsdatum van de wagen na splitsing kan worden behouden. 

Hoewel het in casu een fiscaal neutrale splitsing betrof, lijkt de verwijzing naar het relevante artikel van de autofiscaliteit (artikel 66 WIB92) wel voldoende ruim geformuleerd om tot een gelijkaardige conclusie te komen bij een belastingneutrale fusie.