Nieuw dubbelbelastingverdrag tussen Frankrijk en België

Op 9 november 2021 werd een nieuw dubbelbelastingverdrag tussen België en Frankrijk ondertekend. Dit nieuwe verdrag vervangt het oude verdrag dat in 1964 werd gesloten. Het bevat belangrijke wijzigingen. Omdat de verschillende parlementen het verdrag nog moeten goedkeuren, zal het wellicht pas na 2023 in werking treden. Met welke wijzigingen moet u rekening houden?

Persoonlijke vaste inrichting

In het nieuwe verdrag krijgt het begrip ‘persoonlijke’ vaste inrichting een ruimere betekenis. Vanaf nu wordt niet enkel de persoon die in een verdragsluitende staat voor rekening van een onderneming handelt en daarbij gewoonlijk overeenkomsten sluit, maar ook de persoon die "gewoonlijk de voornaamste rol speelt die leidt tot het sluiten van overeenkomsten die stelselmatig zonder belangrijke wijziging door de onderneming gesloten worden", als een vaste inrichting worden aangemerkt.

Bouwwerf of constructiewerkzaamheden

Daarnaast wordt de  periode vanaf wanneer de uitvoering van een bouwwerk of van constructiewerkzaamheden een vaste inrichting uitmaakt, verlengd van 6 tot 9 maanden.

Onafhankelijk agent

De nieuwe overeenkomst beperkt het begrip ‘onafhankelijke’ agent (commissionair). Voortaan wordt een persoon die uitsluitend of nagenoeg uitsluitend handelt voor rekening van een of meer ondernemingen waarmee hij nauw verbonden is, niet beschouwd als een onafhankelijke vertegenwoordiger ten aanzien van elk van deze ondernemingen.

Dividenden

In het oude verdrag  mocht de roerende voorheffing op dividenden niet meer dan 15% of 10% mocht bedragen. Het nieuwe verdrag legt de maximumgrens van de in de bronstaat geheven belasting vast op 12,8% van het brutobedrag van de dividenden. 
Daarnaast geldt een volledige vrijstelling van de roerende voorheffing wanneer de uiteindelijke gerechtigde tot de dividenden een vennootschap is die gedurende een periode van 365 dagen, aandelen bezit die rechtstreeks ten minste 10% vertegenwoordigen van het kapitaal van de vennootschap die de dividenden betaalt. 

Interesten

Op vlak van de roerende voorheffing op interesten moet u rekening houden met een belangrijke wijziging. In  het oude verdrag werd bepaald dat de bronstaat een belasting van 15% op de betaalde rente mocht inhouden. Vanaf nu geldt een volledige vrijstelling van de roerende voorheffing in de bronstaat. 
Door deze wijziging genieten Belgische vennootschappen een vrijstelling van de Belgische roerende voorheffing op interestbetalingen aan Franse vennootschappen die tot dusver waren uitgesloten van de toepassing van de Europese Interest & Royalty Richtlijn wegens hun rechtsvorm (met name SE's en SAS's naar Frans recht. Deze zijn namelijk niet opgenomen in de bijlage van voornoemde Richtlijn).

Royalties

Ten slotte wordt de belastingvrijstelling in de bronstaat in het nieuwe verdrag uitgebreid tot auteursrechten (royalties) op computersoftware.

De nieuwe bepalingen inzake meerwaarden zijn ongetwijfeld een van de belangrijkste wijzigingen die in het nieuwe dubbelbelastingverdrag zijn opgenomen.

Franse vastgoedvennootschappen

Een eerste wijziging heeft betrekking op Franse vastgoedvennootschappen. Meerwaarden uit de vervreemding van aandelen die Belgische rijksinwoners bezitten in een vastgoedvennootschap waarvan de waarde van de activa voor meer dan 50% rechtstreeks of onrechtstreeks bestaat uit in Frankrijk gelegen onroerende goederen (die niet voor de bedrijfsactiviteit worden gebruikt), zullen in Frankrijk belastbaar zijn. Noteer dat de onderneming niet Frans hoeft te zijn om in Frankrijk te worden belast (enkel meer dan 50% van haar onroerende activa dient in Frankrijk gelegen te zijn.).
Meerwaarden gerealiseerd bij de verkoop van aandelen die genoteerd zijn op een gereglementeerde beurs in de Europese Economische Ruimte vallen echter niet onder de regeling.

Deze nieuwe verdragsbepaling zou Belgische inwoners, die aandelen in portefeuille hebben van vennootschappen die in Frankrijk onroerend goed bezitten, ertoe kunnen aansporen te anticiperen op de nadelige gevolgen van deze nieuwe bepaling en hun aandelen te verkopen voordat het nieuwe dubbelbelastingverdrag in werking treedt.

Belangrijke deelneming

Het nieuwe verdrag voorziet ook, onder bepaalde voorwaarden, in belastingheffing op meerwaarden die door een inwoner-natuurlijk persoon van een verdragsluitende Staat worden gerealiseerd bij de verkoop van aandelen die deel uitmaken, of deel hebben uitgemaakt, van een ‘belangrijke deelneming’ in het kapitaal van een vennootschap die inwoner is van de andere verdragsluitende Staat. Het verdrag omschrijft een deelneming als ‘belangrijk’ wanneer “een rechtspersoon of een natuurlijke persoon, alleen of samen met verwanten, direct of indirect, beschikt over aandelen of bewijzen van deelneming waarvan het totaal recht geeft op 25 percent of meer van de winst van de vennootschap".

Deze belasting is, onder bepaalde voorwaarden, van toepassing op Franse inwoners die naar België zijn verhuisd en die gedurende ten minste zes jaar, in de loop van een tijdvak van tien jaar voorafgaand aan de verhuizing naar België, Frans inwoner zijn geweest. De belangrijke deelneming moet ook gedurende vijf jaar, voorafgaand aan de datum waarop zij Belgische inwoners werden, reeds in het bezit van de natuurlijke persoon zijn geweest. 

Deze bepaling is ook van toepassing op Belgische inwoners die naar Frankrijk zijn verhuisd.    

Veel Franse bedrijven sturen V.I.E.-werknemers (Volontariat International Entreprise) naar hun Belgische dochterondernemingen in België in het kader van de regeling inzake "internationaal vrijwilligerswerk". Deze werknemers blijven in België voor minimaal 6 en maximaal 24 maanden. 

Vandaag verdedigt de  Belgische belastingadministratie het standpunt dat personen die in België worden tewerkgesteld in het kader van het V.I.E. regime de facto werknemers zijn, waardoor hun inkomsten in België belast  moeten worden wanneer voldaan is aan de voorwaarden inzake belastingheffing die in het dubbelbelastingverdrag voor werknemers zijn opgenomen.
 
Het nieuwe dubbelbelastingverdrag stelt dat dat de bedragen die worden ontvangen door een persoon die internationaal vrijwilligerswerk verricht, vallen onder de bepalingen van artikel 19 van het verdrag, namelijk die betreffende de inkomsten van studenten, leerlingen of stagiaires. 

Op basis van dit artikel zullen de vergoedingen van vrijwilligers die in België werken, uitsluitend in Frankrijk belastbaar zijn als  zij Franse inwoners zijn (of net voor het begin van hun opdracht Franse inwoners waren), tenzij deze vergoedingen in België worden betaald door een Belgische vaste inrichting of een Belgische vennootschap. 

Als gevolg van deze wijziging zal België de aan V.I.E.-werknemers betaalde vergoedingen niet meer kunnen belasten, op voorwaarde dat de kosten van deze vergoedingen niet worden gedragen door de Belgische dochteronderneming.

Drie regelingen staat hier in de kijker: de forfaitaire buitenlandse belasting, de Société Civile Immobilière en de eis van een ‘effectieve’ belastingheffing voor natuurlijke personen.

FBB

Het nieuwe dubbelbelastingverdrag maakt een einde aan de regeling van de forfaitaire buitenlandse belasting (‘FBB’) op dividenden van Franse oorsprong.
Onder het oude verdrag werd de in Frankrijk op het dividend geheven roerende voorheffing, tegen een maximumtarief van 15%, in mindering gebracht op de in België verschuldigde bronbelasting. Na een lange juridische strijd, staat de Belgische fiscus eindelijk toe dat het FBB wordt toegepast , waardoor de effectieve belastingdruk op Franse dividenden verlaagd werd tot 25,88%..
In het nieuwe verdrag is de bepaling van het FFB echter verdwenen, waardoor dat de belastingdruk op Franse dividenden opnieuw zal stijgen tot 38,96%.

SCI

Wat de toepassing van de SCI of Société Civile Immobilière betreft, zijn dividenden die door een Belgische vennootschap worden ontvangen van een vennootschap met haar zetel in Frankrijk, vrijgesteld van de Belgische vennootschapsbelasting wanneer voldaan is aan de voorwaarden waarin de Belgische fiscale wetgeving voorziet (het stelsel van definitief belaste inkomsten of DBI-aftrek). 
Wanneer deze dividenden worden uitgekeerd door een vennootschap of een vereniging van personen, zijn zij eveneens vrijgesteld van de vennootschapsbelasting in België onder de voorwaarden waarin de Belgische wet voorziet. De zogenaamde taxatievoorwaarde is echter niet van toepassing, met dien verstande dat de in België gevestigde vennootschap in Frankrijk wordt belast op het resultaat van de vennootschap of de vereniging van personen naar verhouding van de gehouden aandelen.
Zo kunnen Belgische vennootschappen die inkomsten ontvangen van Franse SCI's (Société Civile Immobilière) (die niet onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting) en mits aan de andere DBI-voorwaarden inzake de minimumdeelneming en de houdperiode is voldaan, aanspraak maken op het stelsel van definitief belaste inkomsten in België, voor zover de Belgische vennootschap zelf in Frankrijk wordt belast op haar deelneming in de SCI.

Eis van ‘effectieve’ belastingheffing voor natuurlijke personen

Ten slotte voorziet het nieuwe dubbelbelastingverdrag in een vrijstelling van inkomsten (andere dan dividenden, interesten of royalty's) die Belgische inwoners ontvangen voor zover zij effectief worden belast in Frankrijk.  
Deze eis van effectieve belastingheffing in Frankrijk kan gevolgen hebben voor Belgische inwoners die niet-verhuurd onroerend goed bezitten in Frankrijk. 

Dergelijke niet-verhuurde onroerende goederen zijn in Frankrijk immers onderworpen aan een onroerendgoedbelasting die geen inkomstenbelasting vormt. Aangezien dit onroerend goed in Frankrijk dus niet effectief wordt belast, zal in België geen vrijstelling  worden verleend (met toepassing van het progressievoorbehoud) en zou de Belgische fiscus dus het (nieuwe) kadastraal inkomen kunnen belasten dat door de Belgische administratie wordt toegerekend aan in het buitenland gelegen onroerend goed.

Het nieuwe dubbelbelastingverdrag tussen België en Frankrijk bevat een algemene antimisbruikbepaling.

Deze antimisbruikbepaling stelt dat een verdragsvoordeel niet wordt toegekend als, gelet op alle relevante feiten en omstandigheden, geconcludeerd kan worden dat de verkrijging van dat voordeel een van de hoofddoelen was van de constructie of transactie die direct of indirect tot dat voordeel geleid heeft. Wanneer de toekenning  van dat voordeel in die specifieke omstandigheden in overeenstemming zou zijn met het voorwerp en het doel van de relevante verdragsbepalingen, dan geldt deze bepaling niet. 

Het nieuwe dubbelbelastingverdrag kan pas in werking treden wanneer het ratificatieproces door de parlementen van beide staten is voltooid. Op voorwaarde dat de vereiste ratificaties in de loop van het jaar 2022 worden afgerond, zal het nieuwe Frans-Belgische dubbelbelastingverdrag met ingang van 1 januari 2023 van toepassing zijn.

Meer weten?

Als klant van Baker Tilly kunt u contact opnemen met Michel Beyaert, Tax Partner / Gecertificeerd belastingadviseur, of uw dossierverantwoordelijke.
Nog geen klant? Contacteer ons voor een vrijblijvend gesprek.