Nieuwe investeringsaftrek: investeringslijsten op de valreep gepubliceerd

Vakartikels

In mei 2024 werd de investeringsaftrek hervormd voor alle investeringen die worden gedaan of tot stand gebracht sinds 1 januari 2025. Een bespreking van de initiële hervorming leest u in ons vorig artikel: De investeringsaftrek in een nieuw jasje vanaf 1 januari 2025.

Via een Koninklijk Besluit van 20 december 2024, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 31 december 2024, verduidelijkt de wetgever welke investeringen in aanmerking komen voor de nieuwe thematische aftrek. In dit artikel vindt u een samenvatting van de investeringslijsten.

Hervorming van de investeringsaftrek

Met een hervorming van de investeringsaftrek wil de wetgever een vereenvoudiging van de toepasselijke regels en een grotere rechtszekerheid voor ondernemingen en eenmanszaken realiseren. Dit gebeurt door de investeringsaftrek op te splitsen in drie “sporen”, met een vast percentage voor elke categorie:

  • Het algemene spoor (voor natuurlijke personen en kleine vennootschappen): een basisaftrek van 10%. De basisaftrek bedraagt 20% voor investeringen in digitale vaste activa zoals software en apparatuur voor digitale boekhoudsystemen, digitale betalings- en facturatiesystemen en e-commerce. 
  • Het gerichte spoor: een verhoogde thematische aftrek van 40% voor natuurlijke personen en kleine vennootschappen en 30% voor grote ondernemingen. 
  • Het specifieke spoor: een technologieaftrek van 13,5% voor de eenmalige aftrek en 20,5% voor de gespreide aftrek.

Onder de verhoogde thematische aftrek komen drie verschillende investeringstypes in aanmerking:

  • Efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie
  • Koolstofemissievrij vervoer
  • Milieuvriendelijke investeringen
  • Ondersteunende digitale investeringen, verwant aan de drie voorgaande types van investeringen

Wilt u als belastingplichtige gebruikmaken van de investeringsaftrek? Dan moet u tijdig een aantal formaliteiten naleven: 

  • Voor de basisaftrek: verplichte bijlage 275U of 276U toe te voegen aan de belastingaangifte; 
  • Verhoogde thematische aftrek: de investering moet op de ‘investeringslijst’ staan, terwijl u ook een gemotiveerd attest van de bevoegde gewestelijke instantie moet verkrijgen én de bijlage 275U of 276U aan de belastingaangifte moet toevoegen; 
  • Technologie-aftrek: u moet een gemotiveerd attest van bevoegde gewestelijke instantie verkrijgen en de bijlage 275U of 276U toevoegen aan de belastingaangifte.

In het Belgisch Staatsblad van 31 december 2024 werd het Koninklijk Besluit (KB dd. 20 december 2024) gepubliceerd met verduidelijkende investeringslijsten voor de verhoogde thematische aftrek. Per investeringstype (met uitzondering voor de digitale investeringen) gaat het om afzonderlijke lijsten met zogenaamde kwalificerende investeringen. Daarnaast bevat dit KB ook informatie over investeringen die van de basisaftrek worden uitgesloten.

Voorwaarden voor alle investeringstypes met betrekking tot de verhoogde thematische aftrek

Aan het begin van elke gepubliceerde investeringslijst worden enkele algemene voorwaarden opgesomd waaraan investeringen moeten voldoen. De onderstaande algemene regels gelden voor alle investeringen die onder de verhoogde thematische aftrek vallen.

  1. Het investeringsbedrag moet minstens 1000 euro bedragen per kwalificerende investering. Ligt de aanschaffingswaarde lager dan dit grensbedrag? Dan komt de investering niet in aanmerking voor de verhoogde thematische aftrek. Goed om weten: de toepassing van de basisaftrek blijft wel mogelijk.
  2. Wanneer de investerende entiteit naast de toepassing van de verhoogde thematische aftrek ook overige overheidssteun verkrijgt voor dezelfde investering én de som van het voordeel van beide maatregelen 30 miljoen euro overschrijdt, dan moet de aanvraag van de investeringsaftrek voorafgaandelijk ter goedkeurig worden aangemeld bij de Europese Commissie. Deze maatregel past in het kader van de verenigbare staatssteun binnen de Europese Unie.

Thematische aftrek voor investeringen in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie

De kwalificerende investeringen voor efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie hebben betrekking op de isolatie van bestaande gebouwen en installaties, het terugwinnen van warmte en koude, een lager energieverbruik, elektrificatie en de productie van hernieuwbare energie.

Voor dit investeringstype bestaan nog twee bijkomende uitsluitingsgronden voor specifieke investeringen: 

  1. Investeringen die een terugverdientijd hebben van minder dan drie jaar;
  2. Investeringen in vaste activa die tot stand zijn gebracht door een vennootschap die als grote vennootschap kwalificeert in het jaar waarin de investering wordt verricht, en een interne rendementsvoet (IRR) heeft van meer dan 13%.

Daarnaast worden verschillende kwalificerende investeringen, zoals bijvoorbeeld investeringen met betrekking tot ventilatieverlies of elektrificatie van industriële processen, afhankelijk gesteld van een voorafgaandelijke energiestudie of -audit. Als de investeringen niet vermeld worden in het verslag van de studie of audit, dan komen ze niet in aanmerking voor de verhoogde thematische aftrek. Het verslag mag maximaal vier jaar oud zijn.

Via de onderstaande link vindt u de relevante investeringslijst in bijlage II (p.4).

Relevante investeringslijst

Thematische aftrek voor investeringen voor koolstofemissievrij vervoer

De kwalificerende investeringen met betrekking tot koolstofemissievrij vervoer omvatten een breed scala aan verschillende soorten van mobiliteit: spoorvervoer, wegvervoer, zee- en binnenvaart en laadinfrastructuur voor emissievrije vrachtwagens en autobussen.

Opvallend hierbij is de ruime basis aan investeringen voor alles wat met ‘actieve mobiliteit’ te maken heeft op het vlak van:

  • Wegvervoer: investeringen voor mobiliteit (zoals (elektrische) fietsen, speed pedelecs, bromfietsen en motorfietsen zonder CO2-uitstoot én logistieke en transportaccessoires), samen met emissievrije voertuigen voor goederenvervoer en autocars/autobussen. Bijkomend vallen ook verschillende investeringen in de aankoop of verbouwing van onroerend goed die hiermee gepaard gaan (bijvoorbeeld opslag of kleedkamer) in aanmerking; 
  • Spoorvervoer;
  • Zee- en binnenvaart;
  • Laadinfrastructuur voor groene waterstof en voor emissievrije vrachtwagens en autobussen.

Tenslotte gelden er ook een aantal maximale investeringsbedragen. Zo geldt er voor ‘actieve mobiliteit’ een grensbedrag van 1 miljoen euro per investering, terwijl dat bedrag beperkt wordt tot 500.000 euro per investering voor emissievrije voertuigen voor goederenvervoer, alsook autobussen en autocars.

Via de onderstaande link vindt u de relevante investeringslijst in bijlage IIbis (p.9).

Relevante investeringslijst

Thematische aftrek voor milieuvriendelijke investeringen

De milieuvriendelijke investeringen worden opgedeeld in investeringen met betrekking tot grondstoffenbeheer, klimaat en investeringen ter bevordering van het leefmilieu. Bij dit investeringstype ligt de focus sterk op afvalvermindering, circulaire economie en recyclage en hergebruik.

De kwalificerende investeringen zijn hier eerder nichegericht. Zo is er bijvoorbeeld een afzonderlijke afdeling voor de recyclage van textielvezels, en worden ze ook onderworpen aan verschillende technische voorwaarden en parameters.

Voor de chemische stoffen in een circulaire economie werden vier afzonderlijke subbijlagen gepubliceerd. Omwille van de sterke techniciteit van deze subbijlagen werden deze niet opgenomen in het overzicht van de lijsten.

Via de onderstaande link vindt u de relevante investeringslijst in bijlage IIter (p.13).

Relevante investeringslijst

Basisaftrek: uitgesloten investeringen

Naast de verschillende investeringslijsten voor de verhoogde thematische aftrek publiceerde de wetgever ook een lijst voor de investeringen die expliciet worden uitgesloten van de basis investeringsaftrek.

Ter herinnering: het tarief van deze aftrek bedraagt 10% of 20% voor specifieke digitale investeringen en kan enkel worden toegepast door eenmanszaken en kmo-vennootschappen.

De belangrijkste categorieën van uitgesloten investeringen zijn: 

  • Investeringen in vaste activa die fossiele brandstoffen distribueren, opslaan, gebruiken voor raffinage; 
  • Investeringen in vaste activa die fossiele brandstoffen gebruiken voor de productie van warmte of elektriciteit of bepaalde voertuigen aandrijven; 
  • Investeringen in vaste activa voor de productie van pesticiden of andere schadelijke stoffen of van producten waaraan deze stoffen intentioneel worden toegevoegd; 
  • Investeringen in vaste activa voor extractie van mineralen uit de diepzee; 
  • Investeringen die worden gebruikt in het kader van grensoverschrijdende handel in afval of afvalproducten, met uitzondering van ongevaarlijk afval dat bestemd is voor recyclage.

De lijst met uitgesloten investeringen vindt u via de onderstaande link onder IIquater (p.19).

Uitgesloten investeringen

Hulp nodig bij het beoordelen of nieuwe investeringen in aanmerking komen?

De gepubliceerde lijsten geven een goede eerste houvast aan ondernemingen om te beoordelen of gemaakte investeringen al dan niet in aanmerking komen voor de investeringsaftrek, en zo ja, welk percentage van toepassing is. 
Omdat voor de meerderheid van de investeringen een sterke technische kennis vereist is en sommige voorwaarden, zoals bijvoorbeeld de terugverdientijd, nog niet duidelijk werden afgebakend, is overleg met uw dossierbeheerder zeker aan te raden. Hij of zij kan u tegelijk bijstaan bij de aanvraag van het verplichte attest van de bevoegde gewestelijke overheid.

Contacteer uw dossierbeheerder bij verdere vragen hierover.

De essentie:

  • Investeringslijsten voor de nieuwe investeringsaftrek werden gepubliceerd.
  • De thematische aftrek bedraagt 40% voor kmo’s en 30% voor grote ondernemingen.
  • De kwalificerende investeringen zijn sterk gericht op milieu-impact en energiegebruik.
  • Let op de formaliteiten: voor de verhoogde thematische aftrek moet u een attest aanvragen bij de bevoegde gewestelijke overheid.
  • Er werd ook een lijst gepubliceerd over uitgesloten investeringen voor de basisaftrek.